دیپارتمنت  انجنیری استخراج زیرزمینی معادن :

 دیپارتمنت استخراج معادن مواد مفید جامد در سال 1349 خورشیدی به منظور تربیه متخصصان آگاه و کار آزموده در عرصه های استخراج معادن و غنی سازی مواد خام منرالی به مثابه عنصر تکامل دهنده صنایع کشور اساس گذاشته شده است . این دیپارتمنت از بدوتاسیس تا کنون 761 نفر انجنیر را به سویه لیسانس، 350 نفر انجنیررا به سویه ماستر و 3 نفر متخصصین را به سویه دکتورا تربیه نموده و همچنان این دیپارتمنت در رشته های استخراج معادن ذغال سنگ، فلزات سیاه، رنگه  و سایر معادن سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، سنگهای ساختمانی به طرق روباز و زیر زمینی، متخصصان را تربیه و جهت خدمتگزاری و ارتقای اتوریته اقتصاد ملی کشور به جامعه تقدیم نموده است.

براساس پلان انکشافی وزارت تحصیلات عالی  و نیاز مارکیت کار در افغانستان این دیپارتمنت  در سال 1384 برای اولین بار شاگردان را پروسه کانکور به اساس سیستم کریدیت جذب نموده و درسال 1388 اولین دور فارغان سیستم کریدیت را به جامعه تقدیم نمود. اکنون مدت دوره تحصیلی درین دیپارتمنت 9 سمستر ویا چهارنیم سال بوده و محصلین این دیپارتمنت درجریان هشت سمستر دروس نظری ، عملی و حضوری را فرا گرفته ودراخیر سمستر هشتم تطبیقات راجع به جمع آوری مواد وآمادگی برای اجرای پروژه دیپلوم را اجراء مینمایند. براساس مواد لازمه جمع آوری شدۀ مذکور پروژه دیپلوم خویش را درجریان سمستر نهم اجراء وتکمیل نموده وبعداً درحضور کمیسیون اختصاصی که متشکل از استادان این دیپارتمنت و دیپارتمنت های ذیربط وهمچنان متخصصین وزارت معادن وپترولیم میباشند ، دفاع نموده ودرصورت موفقیت سند خویش را به سویه لیسانس بدست می آورند.

درسال 1391 خورشیدی دیپارتمنت استخراج معادن مواد مفید جامد به دو دیپارتمنت انجنیری استخراج زیرزمینی و روباز معادن تقسیم گردید. با رشد و انکشاف سریع وضعیت اقتصادی افغانستان و جهان در صنایع استخراجی، ضرورت احساس گردید تا انجنیران ورزیده و آراسته با معیارها و استندردهای جهانی در عرصه صنایع استخراجی به جامعه‌ی ملی و بین المللی تقدیم شود. به این اساس دیپارتمنت انجنیری استخراج زیرزمینی معادن تصمیم گرفت تا مطابق به معیار های قبول شده جهانی تغییراتی را در کریکولم درسی خویش به وجود آورد و فارغان با تجربه را در مطابقت تام با کلیه معیار های جهانی در عرصه‌ی صنایع استخراجی به جامعه علمی – تخنیکی و علمی – پژوهشی افغانی پیشکش نماید تا از یک طرف ظرفیت های داخلی در استفاده معقول از منابع طبیعی بلند برود و از جانب دیگر در آینده نزدیک این نیروی انسانی کار آزموده و متخصص مطابق به استندردهای روز زمینه را برای جلب سرمایه گذاران خارجی در بخش منابع طبیعی افغانستان آماده نموده و در مارکیت جهانی رقابت نمایند . زیرا موجودیت نیروی بشری داخلی برای سرمایه گذاران داخلی وخارجی ارزان تمام شده وضرورت استخدام متخصصان خارجی را با معاش بلند از بین می برد. بدین اساس این دیپارتمنت با همکاری کشور دوست آلمان،متخصصان پوهنتون فرایبورگ وموسسه GIZ  (DAAD) برنامه تجدید کریکولم را در اوایل سال 1394  آغاز نمودند که طی مدت تقریباً دوسال وبا سفرهای متعدد خارجی به کشورهای مختلف جهت جمع آوری مواد درسی توانستند کریکولم در سی را با معیار های جهانی و با استفاده از مواد درسی سیزده کشور ترتیب نمایند که این خود یک گام بلندی برای بهتر ساختن وضعیت تحصیلی در کشور بوده و نیروی با ظرفیت بشری را به جامعه تقدیم می تواند . از طرف دیگر  سایر پوهنتونهای انجنیری داخل کشور می تواند از این کریکولم استفاده نمایند که در ذات خود می تواند یک انقلاب علمی وظرفیت سازی را در عرصه‌ی صنایع استخراجی کشوربه وجود بیاورد.

در حال حاضر در دیپارتمنت انجنیری استخراج زیرزمینی معادن استادان محترم که اسمای شان در زیر درج است مصروف پیشبرد پروسه درسی می باشند.

1. - پوهاند دوکتور عبدالشکور سهاک   آمردیپارتمنت و رئیس پوهنحی جیولوجی ومعادن .
2. - پوهنوال دیپلوم انجینر محمد اسماعیل صدیقی
3. – پوهنیار فاطمه رضایی. مصروف پروگرام دکتورا درکشور هندوستان.
4. - پوهنیارنقیب الله ترابی. مصروف پروگرام ماستری در پوهنتون پولی تخنیک کابل
5. - پوهیالی نورالله شمس. مصروف پروگرام ماستری در کشور هندوستان.
6. - پوهیالی محمد هاشم تابش. مصروف پروگرام ماستری در کشور جرمنی.
7. - پوهیالی عصمت الله دانش. مصروف پروگرام ماستری در کشور ترکیه .
8. - نامزد پوهیالی نجیب الله حسینی. مصروف پروگرام ماستری در کشور جرمنی.

استادان این دیپارتمنت با سعی وتلاش همه جانبه توانسته است با یکتعداد پوهنتون های خارجی و داخلی توامیت و ارتباطات علمی داشته باشد. که از آنجمله میتوان به سفرهای استادان این دیپارتمنت به کشورهای ترکیه(پوهنتون METU)، ایالات متحده امریکا (پوهنتون های میزوری ونبراسکا)، کشور دوست جرمنی (پوهنتون فرایبورگ) و کشور ایران (دانشگاه های تهران، تربیت مدرس و امیرکبیر) اشاره کرد.   

استادان محترم این دیپارتمنت در پهلوی مصروفیت های اداری و تدریسی، تحقیقاتی همه جانبه را در عرصه های مختلف صنایع استخراجی به منظور استخراج هر چه بهتر ثروت طبیعی کشور با شاخص های بلند دست آورد مبذول داشته اند که در نتیجه این تلاشها بیشتر از صد اثر علمی وعلمی تحقیقی را به رشته تحریر در آورده اند .  

در دیپارتمنت انجنیری استخراج زیرزمینی معادن پروگرام های درسی مانند سایر دیپارتمنت ها ی این پوهنحی ، به صورت منظم تجدید شده و انواع مختلف کار های عملی به نحوه بهتر انجام داده می شود. پلان درسی جدید مرعی الاجرا در این دیپارتمنت، با درنظرداشت خصوصیات و ساختار صنایع استخراجی کشور و نیاز مندی انجینران در رشته استخراجی زیرزمینی ترتیب داده شده است که مطابق به این پلان درسی ، محصلان عزیز لکچر های مضامین عمومی تیوریتیکی ، تخنیکی و مضامین اختصاصی را در طول سمستر استماع و تجارب عملی را در زمان انجام تطبیقات و سپری نمودن پرکتیک در موسسات تولیدی فرا می گیرد . به این اساس دیپارتمنت در مورد اجرای پرکتیک محصلان توجه جدی مبذول داشته و به همین ارتباط قرار داد های همکاری متقابل با ریاست های مربوط وزارت معادن وصنایع و همچنان کشور های همسایه وکشور دوست المان در مورد اجرای انواع تطبیقات در موسسات استخراجی به امضا رسیده چنانچه محصلان با استفاده از مواد این قرارداد ها توانسته اند سفر های خارجی جهت اجرای پرکتیک خود داشته باشند.

تطبیق کریکولم جدید که درآن تعداد زیاد مضامین اضافه گردیده است ایجاب می نماید تا متخصصان جوان در دیپارتمنت استخدام شده ودر آینده تدریس مضامین فوق را به دوش گیرند. البته رسیدن به این هدف والای علمی بدون کمک های جامعه جهانی (کشور دوست آلمان ) امکان پذیر نیست .فعلاً یک لابراتوار مجهز درچوکات پوهخی جیولوجی ومعادن به کمک موسسه GIZ تحت ساختمان می باشد وقرار است تا اواخر سال جاری عیسوی اکمال گردد. متخصصان جوان و محصلان این دیپارتمنت با استفـــاده از کورس های کوتاه مدت که به کمک کشور دوست آلمان در ممالک مختلف تدویر می گردد به اندوخته های علمی خود می افزایند. چنانچه فعلاً پنج تن از اساتید جوان این دیپارتمنت غرض تکمیل دوره ماستری ودوکتورا در کشور های جرمنی، هند و ترکیه مصروف تحصیل می باشند.

فارغان این دیپارتمنت در طرح ریزی و استخراج معادن مواد مفید جامد به طریقه های زیر زمینی ، تهویه معادن ، ترانسپورت امور معادن ، حفر و تحــکیم سوف های معدنی ، حفر تونلها، امور برمه و انفجار، میکانیزه ساختن پروسه های تولیدی معادن ذغال سنــگ، سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، فلزات نادره، فلزات رنگه، فلزات سیاه، سنگ های  ساختمانی و غیره می توانند به طور مستقلانه ایفای وظیفه نمایند.

نقاط قوت(Strength points) در دیپارتمنت انجنیری استخراج زیرزمینی معادن:

1. موجودیت کادر علمی و مسلکی  متجرب جهت پیشبرد سالم اهداف موجود.
2. توانمندی پیشبرد پركتیك های تعلیمی وتولیدی محصلان.
3. توانمندی تربیه كادرهای علمی – انجنیری  با معیارهای مورد نیاز جامعه .
4. توانمندی شركت فعال كادر علمی این دیپارتمنت درحل معضلات  عرصه های مختلف صنایع استخراجی.
5. تطبیق سیستم كریدت درمطابقت با لایحه سیستم کریدت وسایر اسناد قانونی نافذه .
6. تدویر سیمینارها ووركشاپ ها جهت اگاهی اساتید ، محصلان وسایر علاقمندان ازپیشرفت های معاصرعلم و تخنیک درعرصه صنایع استخراجی.

7-اشتراک موثر اساتید این دیپارتمنت دركمیته ها، شوراها، کمیسیون های مختلف این پوهنتون و همچنان سهمگیری فعال در کارهای اجتماعی، فرهنگی به نفع این نهاد علمی.

8- ایجاد روابط علمی – اكادمیكی با سایرموسسات تحصیلات عالی در داخل و خارج ازکشور.

9- توانمندی استادان این دیپارتمنت در امر تدریس، تحقیق و اجرای پروژه های عملی رشتوی  و پیشبرد کورس های ارتقای ظرفیت برای انجنیران این رشته در سطح کشور.

10- تدویر اجلاس سالانه فارغ تحصیلان دیپارتمنت و تامین روابط اکادمیک و متداوم با آن ها.

11 – تجدید متداوم مفردات درسی ولکچرنوت های مضامین تخصصی.

12- تألیف و ترجمه کتب و سایر آثارعلمی – تحقیقی توسط اساتید این دیپارتمنت.

13- توانمندی ایجاد رشته های جدید در جنب رشته استخراج معادن.

14- توانمندی تربیه ی انجنیران به سویه ماستر ودوکتورا.

15- اشتراک در سیمینارها و کنفرانس های علمی درسطح ملی وبین المللی.

نقاط ضعف(weak points) در دیپارتمنت انجنیری استخراج زیرزمینی معادن:

1. عدم موجودیت امكانات مادی و معنوی دررابطه به تطبیق ااستراتیژیک   پلان
2. ناكافی بودن صنوف درسی و اتاق های لابراتوار.
3. عدم موجودیت ویب سایت(صفحه انترنتی ) معیاری.
4. عدم موجودیت تجهیزات كافی جهت پیشبرد سالم امورتدریس درداخل صنوف درسی.
5. عدم موجودیت وسایل و تجهیزات لابراتواری در مضامین مختلف تخصصی.
6. عدم موجودیت دیتا بس در دیپارتمنت.
7. موجودیت نواقص و مشکلات در لایحه سیستم كریدت و نبود تسهیلات و امکانات درتطبیق سیستم کریدت.
8. ناکافی بودن سكالرشیپ ها وفیلوشیپ ها.
9. كمبود كتب تخصصی جدید مورد ضرورت تمام دیپارتمنت به لسان های ملی و بین المللی دركتابخانه این پوهنتون.

10- نبود انجنیر لابرانت مسلکی در امر پیشبردامور لابراتوری.

11- ناکافی بودن بورس های كوتاه مدت وطویل المدت برای اساتید دیپارتمنت.

 12- کمبود قرطاسیه باب و تاخیر در توزیع آن

13- عدم موجودیت استادان در بعضی مضامین رشتوی ( تخریب احجار، غنی سازی، اقتصاد وپلانگذاری، میخانیک احجار معدنی، استخراج مواد ساختمانی و تزئینی، هایدرو میخانیزیشن امور معدنی و غیره).

فرصت های موجود برای اساتید و محصلین دردیپارتمنت  انجنیری استخراج زیرزمینی معادن:

1. موجودیت کادرهای علمی مجرب به سویه های دکتورا ، ماستر و لسانس درامرپیشبردسالم پروسه ی درسی
2. موجودیت آب وبرق درتعمیرات وساختمانهای این پوهنتون.
3. موجودیت قوانین، مقررات، لوایح و طرزالعمل ها غرض تنظیم امور علمی، اكادمیكی و اداری .
4. اعاشه واباته محصلان ازطرف مقامات دولتی.

تهدیدات (Treats)

1. نداشتن توامیت کامل اكادمیك با پوهنتون های معتبرجهان.
2. پرداخت حقوق و امتیازات مادی ناچیز برای اعضای كادرعلمی.
3. عدم تشویق مادی استادان به ارتقای درجه علمی.
4. نبود تجهیزات لابراتواری، عدم آشنایی با شیوه كار آن ها ونبود لابرانت های مسلكی.
5. عدم موجودیت كتابخانه مجهز دیجیتالی.
6. تدریس چندین مضمون توسط یك استاد.
7. ناكافی بودن متخصصین واجد شرایط جهت شمولیت در کادر علمی.
8. عدم استقلالیت مالی دیپارتمنت.

10- ارسال اوامر مقامات ذیصلاح درمغایرت با قانون.

11- نبود تسهیلات رهایشی و معیشتی دایمی برای اعضای كادرعلمی.

12- ناكافی بودن زمینه وتسهیلات برای اجرای تطبیقات تعلیمی و تولیدی محصلان.

13- عدم موجودیت ترانسپورت مستقل برای حمل ونقل استادان.

14- كم رنگ جلوه دادن تطبیق پلان های انكشافی ازجانب مقامات ذیصلاح.

15- برهم زدن تقویم اكادمیك ازطرف مقامات .

16- موجودیت خیمه لویه جرگه و تدویر محافل درآن که پروسه درسی را همواره اخلال می نماید.

دیدگاه(Vision) 

     دیپارتمنت انجنیری استخراج زیرزمینی معادن پوهنتون پولی تخنیک کابل یک مرکز عالی برای دانش، پژوهش، نوآوری، توسعه انجنیری و پلانگذاری در افغانستان خواهد بود. ما بهترین محصلان را که از جغرافیا و کلتور متفاوت نمایندگی می نمایند، از طریق آموزش عالی، صلح آمیز و دارای محیط تحقیقاتی خوب توسط اعضای کادر علمی مجرب تربیه خواهیم نمود. این دیپارتمنت انجنیران ورزیده را که  نه تنها به خواسته های مثبت درسطح ملی و بین المللی ، احترام داشته، بل قادربه رهبری جامعه درعرصه های مختلف حیات علمی ، پژوهشی ، اقتصادی و فرهنگی درمدت تطبیق این استراتیژیک  پلان فارغ خواهد داد.

رسالت (Mission)

رسالت دیپارتمنت انجنیری استخراج زیرزمینی معادن نه فقط ارتقای سطح دانش محصلان و انجنیران در رشته انجنیری معادن مطابق قوانین ولوایح نافذه‌ی موسسات تحصیلات عالی، تحقیقات علمی در این رشته و خدمات عرصه انجنیری معادن می باشد، بل تجهیزو اکمال مادی ومعنوی دیپارتمنت و ارتقای ظرفیت کادرعلمی، اداری درسرخط وظایف تاخیرناپذیر آن قرار دارد.

هدف(Goal)

    هدف اساسی این دیپارتمنت متشکل است از: توسعه و تطبیق کریکولم درسی با معیارهای بین المللی ، توسعه روابط با سایر پوهنتون ها، ایجاد تسهیلات برای تحصیلات معیاری و تحقیقات علمی، ایجاد فرصت ها برای فوند یابی جهت توسعه دیپارتمنت، معرفی دیپارتمنت به سطح ملی و بین المللی، ایجاد توسعه تشریک مساعی بین موسسات استخراجی و دیپارتمنت بوده تابه اساس آن فارغ التحصیلان معیاری مطابق نیازمندی های معاصر تقدیم جامعه گردد.

ارزش ها(Values)

1. این دیپارتمنت به مثابه مرکزقوی و با تجربه طولانی تربیه کادرهای علمی- انجنیری معادن در کشوراست .
2. معاصر سازی کریکولم، مفردات و تدریس به روش های معاصر.
3. پرورش كادرهای مسلکی  با روحیه ملی، اسلامی، وطن دوستی، برابری ومردم دوستی.
4. سهم گیری در تمام امور پوهنتون اعم از تدریس، تحقیق، روند اکادمیک و سایر امور مربوط به اداری و اکادمیک.
5. ارایه خدمات شفاف و صادقانه در عرصه مسلکی و تخصصی.
6. توانمندی اجرای خدمات با کیفیت عالی انجنیری در رشته استخراج زیرزمینی معادن.
7. عملکرد با در نظرداشت مواد قوانین، مقررات، لوایح و سایر اسناد تقنینی نافذه کشور.

مقاصد(Objectives)

1. ارتقای ظرفیت اساتید.
2. آماده ساختن وتجهیزدیپارتمنت با تكنالوژی جدید درعرصه تدریس و تحقیق.
3. كاربرد تكنالوژی وروش جدید تدریس.
4. ایجاد وفعال ساختن لابراتوارها.
5. آماده نمودن فضای مناسب اجتماعی واخلاقی برای تدریس وجلوگیری ازتمام انواع تعصبات(سیاسی، قومی، زبانی ، مذهبی و جنیستی).
6. بازنگری ومعاصرسازی  متداوم كریكولم، مفردات و مواد درسی در سطح دیپارتمنت.
7. تهیه کتلوگ اکادمیک دیپارتمنت.
8. تقاضای كتب ومواد درسی جدید.
9. تكمیل اعضای كادرعلمی دیپارتمنت به اساس ضرورت .

11-  تلاش برای استقلالیت اكادمیك ، اقتصادی وساختاری پوهنتون.

12- اجرای پروژه های تحقیقاتی و خدمات انجنیری در رشته استخراج معادن.

13- جستجوی منابع وارگانهای كمك كننده برعلاوه بودیجه سالانه بخاطرتطبیق بهتر   استراتیژیک پلان دیپارتمنت.

14- ایجاد رشته های جدید حسب نیازمندی های منافع ملی كشور و تقاضای ارگان های ذیربط.

15- افزایش کمی و کیفی در آثار علمی - تحقیقاتی اعضای کادر علمی دیپارتمنت.

16-  جستجو برای تامین  روابط، توامیت ها وهمكاری های علمی ، تحقیقی و اكادمیك با پوهنتون های داخل وخارج ازكشور.

17-  تلاش برای تربیه لابرانت ها وتكنیشن ها برای  لابراتوارهای دیپارتمنت .

18- ایجاد راه حل مناسب و معقول برای تعویض لسان تدریس به لسان انگلیسی.

19- تحکیم روابط دیپارتمنت با فارغ التحصیلان برای همکاری های دوجانبه اکادمیک و اقتصادی

21- ایجاد دیتابیس دیپارتمنت و همکاری برای تکمیل ویب سایت پوهنتون.

22- جمع آوری نظریات محصلان در مورد نتایج  سیستم كریدت.

23- ایجاد پروسه ارزیابی خودی وارزیابی استادان درسطح دیپارتمنت.

24- ارایه نظریات پیرامون بازنگری درلوایح، مقرره ها، طرزالعمل ها ورهنمود ها.

25- اعاده سیستم مجازات ومكافات درسطح دیپارتمنت.

26- تهیه تفاهم نامه های همکاری با ارگان های ملی و بین المللی.

استادان این دیپارتمنت با تلاش همه جانبه ی که انجام دادند توانستند به کشور ها ی مختلف جهان سفرها ی کوتاه مدت جهت ارتقای سطح دانش شان داشته باشند که میتوان از کشور های پولند ، ایالات متحده امریکا ، تایلند ، ایران ،جرمنی ، چین، ترکیه و هندوستان نام برد.